Ο Όμιλος Volkswagen, με τη στήριξη της Ελληνικής Κυβέρνησης, επέλεξε ένα μικρό νησί στη χώρα μας για να ανοίξει το δρόμο του μέλλοντος προς τη βιωσιμότητα, την πράσινη ενέργεια και την ηλεκτροκίνηση.
Επισκεφτήκαμε λοιπόν το στολίδι των Δωδεκανήσων, την πανέμορφη Αστυπάλαια, ώστε να διαπιστώσουμε πόσο έχει προχωρήσει το φιλόδοξο αυτό έργο, το οποίο ξεκίνησε το 2021. Η «πεταλούδα του Αιγαίου», όπως αποκαλείται η Αστυπάλαια, λόγω του σχήματος του νησιού, έχει ανοίξει πλέον τα «φτερά» της και «πετάει» στον τομέα της ηλεκτροκίνησης, μιλώντας πάντα συγκριτικά με την υπόλοιπη Ελλάδα και έχοντας στο νου ότι πρόκειται για ένα νησί με μόλις 1.334 κατοίκους.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία στην Αστυπάλαια κυκλοφορούν συνολικά 84 ηλεκτρικά οχήματα, ενώ σημαντικό ρόλο έχει παίξει το ειδικό καθεστώς επιδοτήσεων που απολαμβάνουν οι κάτοικοι (51 ιδιωτικά ηλεκτρικά οχήματα) και οι επιχειρήσεις. Παράλληλα ο Όμιλος Volkswagen έχει παραχωρήσει ηλεκτρικά οχήματα στην Αστυνομία και στο Λιμενικό του νησιού, καθώς και ένα ασθενοφόρο. Στους δρόμους της Αστυπάλαιας συναντήσαμε και το πρώτο ηλεκτρικό ταξί του νησιού, ένα Volkswagen ID.4.
Φυσικά έχει υπάρξει μέριμνα και για τις απαραίτητες δομές φόρτισης. Η Αστυπάλαια μπορεί να υπερηφανευτεί για τους 10 δημόσιους φορτιστές (20 σημεία φόρτισης) που έχουν εγκατασταθεί στο νησί, τα 18 ιδιωτικά wallbox και τον 1 ταχυφορτιστή (50 kW) που εξυπηρετεί το ασθενοφόρο.
Οι επισκέπτες και οι μόνιμοι κάτοικοι μπορούν να απολαύσουν τα οφέλη της ηλεκτροκίνησης μέσω της εφαρμογής astyMOVE, η οποία είναι κάπως… απαιτητική στα δεδομένα που σου ζητάει όταν κάνεις εγγραφή, ωστόσο από τον Ιούνιο του 2022 μέχρι το Μάιο του 2023 έχουν καταμετρηθεί 7.771 λήψεις και 2.813 έγκυροι λογαριασμοί χρηστών.
Το ίδιο χρονικό διάστημα, η υπηρεσία AstyBus έχει φέρει επανάσταση, αντικαθιστώντας τις ελλείπεις δημόσιες συγκοινωνίες λεωφορείου του νησιού όλο το χρόνο, καθώς χρησιμοποιείται από το 25% των κατοίκων, αλλά και από τουρίστες, που επιβιβάζονται στα ευρύχωρα Volkswagen ID. Buzz, με εύκολο και γρήγορο τρόπο, στέλνοντας το αίτημα τους μέσω της εφαρμογής astyMOVE. Ανάλογα με την εποχή, χρησιμοποιούνται έως και πέντε οχήματα για αυτήν την υπηρεσία.
Από το Ιούνιο μέχρι και το Σεπτέμβριο διαθέσιμη είναι και η υπηρεσία κοινής χρήσης οχημάτων astyGO, η οποία περιλαμβάνει ηλεκτρικά αυτοκίνητα Volkswagen ID.3, ηλεκτρικά σκούτερ Seat MÓ και ηλεκτρικά ποδήλατα Ducati.
Ιδιαίτερη έμφαση όμως έχει δοθεί στην πράσινη ενέργεια, ώστε η μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση να έχει πραγματικά οφέλη και να είναι όντως φιλική προς το περιβάλλον. Στόχος είναι οι ανάγκες για ηλεκτρική ενέργεια να καλύπτονται από ανανεώσιμες πηγές. Στο πλαίσιο αυτό το 2024 θα ξεκινήσει τη λειτουργία του ένα υβριδικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, με ηλιακό πάρκο χωρητικότητας 3-megawatt και ένα σύστημα αποθήκευσης μπαταριών.
Έτσι θα καλύπτονται 100% οι ανάγκες για την ηλεκτροκίνηση και έως 60% οι συνολικές ενεργειακές ανάγκες του νησιού. Μέχρι το 2026, το σχετικό έργο θα επεκταθεί, καλύπτοντας περίπου το 80% της συνολικής ενεργειακής ζήτησης, ενώ τελικός στόχος είναι η υφιστάμενη τροφοδοσία του νησιού με ηλεκτρισμό από γεννήτριες ντίζελ της ΔΕΗ, οι οποίες εκπέμπουν έως και 5.000 τόνους CO2 ετησίως, να γίνεται μόνο σε έκτακτες ανάγκες και σε περιόδους αυξημένης ζήτησης.
Σημειώνεται ότι οι ήδη υπάρχουσες μικρότερες ηλιακές μονάδες (20 kW) μπορούν να τροφοδοτούν, μεταξύ άλλων, τη φόρτιση 45 ηλεκτρικών οχημάτων ετησίως. Επιπλέον πραγματοποιήθηκε αναβάθμιση και ψηφιοποίηση του ηλεκτρικού δικτύου στο νησί με τοποθέτηση έξυπνων μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας.
Όταν ανακοινώθηκαν όλες οι παραπάνω πρωτοβουλίες οι κάτοικοι της Αστυπάλαιας τις υποδέχτηκαν με αμφιβολίες, με φόβο για το άγνωστο, με ανησυχία για το μέλλον του νησιού, ενώ υπήρξαν και μεμονωμένες εντονότερες αντιδράσεις.
Το σκηνικό όμως έχει αλλάξει ριζικά, όπως αποκαλύπτει έρευνα του Πανεπιστήμιου Αιγαίου και του Πανεπιστημίου του Στραθκλάιντ (Σκωτία), η οποία πραγματοποιήθηκε δυο φάσεις, το χειμώνα 2022/2023 και το καλοκαίρι του 2021, με συμμετοχή 211 και 221 ατόμων. Το 80% των κατοίκων της Αστυπάλαιας πλέον έχει θετική άποψη για την ηλεκτροκίνηση και τις υπηρεσίες κινητικότητας.
Ενδεικτικό είναι ότι η υπηρεσία AstyBus έχει αποδοχή σε ποσοστό 97%, καθώς εκτιμήθηκε η ευελιξία μετακινήσεων που προσφέρει σε συνδυασμό χαμηλές τιμές. Η έρευνα δείχνει επίσης ότι στην Αστυπάλαια, το κόστος είναι καθοριστικός παράγοντας για τη μετάβαση στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, καθώς και ότι οι υποδομές φόρτισης δεν αποτελούν πλέον εμπόδιο.
Το συμπέρασμα είναι ότι η Αστυπάλαια αποτελεί μια μικρογραφία των προκλήσεων που φέρνει η επερχόμενη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση σε παγκόσμιο επίπεδο, η οποία τελικά για να εφαρμοστεί αποτελεσματικά πρέπει να «ξεμπουκώσουν» πολλά συγκοινωνούντα «δοχεία».