Σαν σήμερα, 28 χρόνια πριν. Πρώτη Μαΐου του 1994. Η πίστα της Ίμολα φιλοξενούσε την τελευταία παράσταση ενός Θεού. Ο Ayrton Senna, σε ηλικία 34 ετών αφήνει την τελευταία του πνοή στη στροφή Tamburello. Έκτοτε, τίποτα δεν είναι το ίδιο.
Η Claire, μία κοπέλα που βρέθηκε στην Ίμολα την πρωτομαγιά του 1994, ξεδιπλώνει το κουβάρι του πιο απεχθούς σαββατοκύριακου στην ιστορία του μηχανοκίνητου αθλητισμού.
«Ειλικρινά, ακόμα και σήμερα, οι σκέψεις αυτές με ανατριχιάζουν».
Όλοι θυμόμαστε την πρώτη φορά που ακούσαμε ή είδαμε ένα μονοθέσιο της Formula 1 από κοντά. Πόσοι όμως από εμάς είχαμε την ευκαιρία ο πρώτος κινητήρας που θα χαϊδέψει τα αφτιά μας να είναι ένας Ferrari V12, που «ουρλιάζει» στο φυσικό του περιβάλλον, την Ιταλία; Τον Απρίλιο του 1994 η Claire Campel ταξιδεύει στην Ιταλία με το αγόρι της, ώστε να εξερευνήσει μία χώρα που ήθελε να επισκεφτεί από παιδί. Το ταξίδι τους βέβαια οργανώνεται γύρω από έναν βασικό στόχο: να παρακολουθήσουν από κοντά το τρίτο γκραν πρι της σεζόν στη Formula 1. Το γκραν πρι του Σαν Μαρίνο.«Πήγαμε εκεί ειδικά για το γκραν πρι,» είπε η Claire. «Είμαι κάπως «Ιταλόφιλη» και το να βρεθώ στην Ίμολα έχοντας ακούσει όλα αυτά για τους τιφόζι που μαζεύονται στον λόφο Rivazza, με ενθουσίαζαν. Ήμουν στην γενέτειρα της Ferrari, ήταν ακόμα καλύτερο.»
Ο σύντροφός της, παρακολουθούσε περισσότερο Formula 1 από την ίδια, τότε, οπότε η Claire εκείνη την εποχή αγαπούσε περισσότερο την… άγρια πλευρά του σπορ. Τις μάχες.
«ΚΑΠΟΙΟΣ RATZENBERGER ΘΑ ΜΕΙΝΕΙ ΣΤΟ ΙΔΙΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΜΕ ΕΜΑΣ»
«Γεννήθηκα τη δεκαετία του 60’, οπότε μεγάλωσα βλέποντας θρύλους. Τον James Hunt, τον Nigel Mansell, τον Damon Hill. Παρακολουθούσα από μικρή F1 και πάντα ενθουσιαζόμουν, γιατί οι οδηγοί στον μηχανοκίνητο αθλητισμό ένιωθα πως είναι από άλλο πλανήτη! Έτσι δεν είναι; Πιστεύω πως ακόμη και σήμερα ισχύει.»Η Claire και ο σύντροφός της φτάνουν στην Ίμολα την Πέμπτη, μία ημέρα πριν η δράση αρχίσει. Οι πολύ υψηλές τιμές που, όπως είναι λογικό, έχουν τα ξενοδοχεία, μέσα, αλλά και γύρω από την πόλη το συγκεκριμένο Σαββατοκύριακο, ωθεί το ζευγάρι σε ένα πιο… μακρινό καταφύγιο.«Διανυκτερεύουμε σε ένα ξενοδοχείο στην Ίμολα, την Πέμπτη, όμως θα μείνουμε μέχρι και την Κυριακή οπότε δεν μπορούμε να αντεπεξέλθουμε οικονομικά. Όταν φτάνουμε στο συγκεκριμένο ξενοδοχείο κάποιοι άλλοι που μένουν εκεί μας λένε πως ένας από τους οδηγούς θα μείνει εκεί το Σαββατοκύριακο. Κάποιος Ratzenberger θα μείνει στο ίδιο ξενοδοχείο με εμάς, το βράδυ! Πάντα θυμόμουν αυτό το όνομα.»Την Παρασκευή το ζευγάρι πηγαίνει στην πίστα λίγο πριν τις 10 το πρωί, κατά τη διάρκεια των πρώτων ελεύθερων δοκιμών. Το «τσίριγμα» του V12 κινητήρα της Ferrari γίνεται εύκολα αντιληπτό από πολύ μακριά.«Υπάρχει ένας πολύ μακρύς δρόμος, σαν λεωφόρος,» λέει η Claire. «Όσο περπατάμε, στην πραγματικότητα μπορούμε να ακούμε τις Ferrari. Είναι αυτές, αδιαμφισβήτητα. Ειλικρινά, ακόμα και σήμερα, οι μνήμες, οι ήχοι, με ανατριχιάζουν.
«Με το που διασχίζουμε τη λεωφόρο, αρχίζω να τρέχω, επειδή το μόνο που θέλω είναι να δω τα μονοθέσια. Είναι φανταστικά. Τους κοιτάζω την ώρα των ελεύθερων δοκιμών, και σκέφτομαι πως δεν μπορώ καν να κουνάω το κεφάλι μου τόσο γρήγορα όσο αυτοί οι οδηγοί στρίβουν. Στρίβουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα, πραγματικά.»
«ΕΙΝΑΙ ΤΡΑΓΙΚΟ ΤΟ ΟΤΙ ΠΕΘΑΝΕ ΕΤΣΙ ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ»
Τότε δεν υπήρχαν κινητά τηλέφωνα, ή σύνδεση στο ίντερνετ παντού. Ως εκ τούτου, η μόνη πληροφόρηση για το τι γίνεται στην Ίμολα έρχεται από το σύστημα πληροφόρησης της πίστας. Έτσι τα δύο παιδιά δεν έχουν μάθει για το πιο σοβαρό γεγονός της ημέρας. Ο οδηγός της Jordan, Rubens Barrichello, έφερε σοβαρά τραύματα μετά από σοβαρό τρακάρισμα στο σικέιν Variante Bassa.
Για διαμονή μέχρι τη Δευτέρα, κλείνουν ένα ξενοδοχείο στην Μπολόνια. Το Σάββατο επιστρέφουν στην πίστα για να παρακολουθήσουν τις κατατακτήριες. Τότε είναι που η Claire έρχεται αντιμέτωπη με τον εγγενή κίνδυνο του αθλήματος που έχει πάει να παρακολουθήσει.
Σήμερα, οι στροφές Tamburello και Villeneuve είναι σικέιν. 28 χρόνια πριν, όμως, είχαν απλά μια μικρή κλίση. Το ζευγάρι κάθεται στην εσωτερική πλευρά της αριστερής στροφής Villeneuve και έτσι βλέπει τα μονοθέσια να πλησιάζουν με τέρμα το γκάζι.«Το να τους βλέπεις να οδηγούν έτσι, είναι απλά τρελό. Βασικά κάτι παραπάνω. Τρελά επικίνδυνο!»Τότε, χωρίς καμιά «προειδοποίηση», ο Roland Ratzenberger -με τον οποίο μοιράστηκαν το ίδιο ξενοδοχείο την πρώτη μέρα- χάνει τον έλεγχο του μονοθέσιου του στη Villeneuve και καταλήγει στις τσιμεντένιες μπαριέρες. Έχοντας χτυπήσει τον τοίχο με σχεδόν 315 km/h, το θρυμματισμένο του αυτοκίνητο σταματά να κινείται στην επόμενη στροφή. Την Tosa.Μία ώρα αργότερα, το νοσοκομείο στο οποίο διακομίστηκε ο 33 χρόνος εκδίδει ανακοίνωση πως είναι νεκρός. Αυτό είναι το πρώτο δυστύχημα στη Formula 1 μετά από 12 χρόνια. «Ήταν απλά τρομακτικό,» θυμάται η Claire.«Είναι τραγικό το ότι πέθανε έτσι ένας άνθρωπος. Όμως δεν είμαι ειδική, οπότε δεν γνωρίζω τι συνέβαινε τότε και σε τι επίπεδο ήταν η παθητική ασφάλεια των οδηγών.»
«ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΚΕ Ο SCHUMACHER, Ο SENNA ΟΜΩΣ, ΟΧΙ!»
Γυρίζοντας πίσω στην Μπολόνια, οι δυο τους αποφασίζουν να πάνε σε ένα τοπικό μπαρ ώστε να ηρεμήσουν μετά το τραγικό συμβάν.«Είμαστε έξω, συναντάμε δύο παιδιά από την Αυστρία που ήταν κι αυτοί στην πίστα και αρχίζουμε να μιλάμε. Όπως είναι λογικό έχουμε πολλά να πούμε.»
«Εμείς έχουμε εισιτήρια για τον λόφο Rivazza, εκεί που μαζεύονται οι Τιφόζι. Αυτοί, όμως, έχουν κλείσει στην ευθεία εκκίνησης-τερματισμού και μας ζητούν, αν θέλουμε, να ανταλλάξουμε θέσεις μέχρι τα μέσα του αγώνα, μιας και δεν ενδιαφέρονται να δουν την εκκίνηση. Όποτε, όπως είναι λογικό, συμφωνούμε. Κανονίζουμε να βρεθούμε μία συγκεκριμένη ώρα εκτός πίστας, να ανταλλάξουμε ξανά εισιτήρια και να οδηγηθεί το κάθε ζευγάρι εκεί όπου έχει αρχικά κλείσει.»Η Claire και ο σύντροφός της παίρνουν αμέσως θέση στην έξοδο του τελευταίου σικέιν, πάνω από το Pit Lane. Τα κόκκινα φώτα ανάβουν, σβήνουν, το γκραν πρι ξεκινά, το μονοθέσιο του JJ Leto όμως όχι. Αποτυγχάνει να εκκινήσει και μένει ακίνητο στην 5η θέση. Ο Pedro Lamy, που έχει εκκινήσει 17 θέσεις πιο πίσω, κάνει μια απότομη κίνηση από δεξιά προς αριστερά για να εκμεταλλευτεί το κενό που είδε και προσκρούει στην ακινητοποιημένη Benetton του Leto.«Βλέπω ένα ζευγάρι από ελαστικά να εκτοξεύεται στον αέρα, λέει η Claire. Είμαστε, κυριολεκτικά, απέναντι από το σημείο που συνέβη.Παντού στην πίστα αιωρούνται συντρίμμια από τα δύο μονοθέσια. Πετούν προς τους θεατές. Σκέφτομαι, ‘’δεν μπορεί να συμβαίνει αυτό’’. Επειδή την προηγούμενη ημέρα είχαμε δει το δυστύχημα, είναι δύσκολο να πιστέψω πως θα πήγαινε και κάτι άλλο στραβά.
Λίγο πιο πέρα, στο κοινό, εννέα θεατές έχουν τραυματιστεί, ο ένας σοβαρά.Μετά από μερικούς γύρους υπό καθεστώς αυτοκινήτου ασφαλείας, ο αγώνας επανεκκινεί, με τον πρωτοπόρο, Ayrton Senna, να απομακρύνεται από τους υπόλοιπους οδηγούς και μόνο τον Michael Schumacher να τον καταδιώκει, από την δεύτερη θέση.Tότε, αφού οι πρωτοπόροι περνούν μπροστά από την Claire για δεύτερη φορά σε κανονική ροή αγώνα, οι κίτρινες σημαίες κάνουν ξανά την εμφάνισή τους.
«Στην αρχή εμφανίζεται το αυτοκίνητο ασφαλείας, όμως στη συνέχεια είναι ξεκάθαρο πως ο αγώνας έχει σταματήσει. Δεν έχουμε το παραμικρό στοιχείο για το τι έχει συμβεί. Το σύστημα ενημέρωσης είναι όλο στα Ιταλικά, δεν υπάρχουν οθόνες για να παρακολουθούμε. Όλο αυτό συμβαίνει πριν τα κινητά τηλέφωνα. Οπότε δεν έχουμε ιδέα τι συμβαίνει.»Η Claire και ο σύντροφός της βλέπουν τον Schumacher να επιστρέφει στα πιτ, όχι όμως την Williams του Senna. Τότε καταλαβαίνουν ότι κάτι έχει συμβεί στον Βραζιλιάνο θρύλο.
«È MORTO…»
«Βλέπουμε ένα ελικόπτερο να προσγειώνεται και κατευθείαν να απογειώνεται» αναφέρει η Claire.«Δεν ξέρουμε τι να κάνουμε οπότε πήγαμε, βρήκαμε τα δύο παιδιά, ανταλλάξαμε ξανά εισιτήρια και θέσεις, γνωρίζοντας μόνο ότι ο αγώνας έχει σταματήσει.»Τελικά ο αγώνας αρχίζει ξανά και το γκραν πρι του Σαν Μαρίνο ολοκληρώνεται με ακόμη ένα πολύ επικίνδυνο ατύχημα, στο Pit Lane αυτή τη φορά. Ένας μηχανικός της Ferrari δέχεται χτύπημα από έναν τροχό και χρειάζεται ιατρική περίθαλψη. Το αποτέλεσμα του αγώνα περνά σε δεύτερη μοίρα, αφού μετά από τρεις συνεχόμενες ημέρες σοβαρών ατυχημάτων και δυστυχημάτων κανείς δεν έχει τη διάθεση να πανηγυρίσει.
«Μετά το γκραν πρι, η ατμόσφαιρα είναι πολύ περίεργη, απόκοσμη,» τόνισε η Claire.«Τελείωσε και φύγαμε. Όπως περπατάμε, επικρατεί απόλυτη ησυχία. Υπάρχουν άνθρωποι που μιλούν μεταξύ τους, συζητούν και προσπαθούν να πληροφορηθούν τι έγινε. Έχουμε την αίσθηση πως κάτι τραγικό συνέβη στον Senna, όμως δεν είμαστε εντελώς σίγουροι. Έτσι, φεύγουμε από την πίστα πολύ αγχωμένοι επειδή ο Ayrton θα είναι το λιγότερο βαριά τραυματισμένος.
Φτάνουμε στο ξενοδοχείο, πολύ αργά, και λέμε στο παιδί που βρίσκεται στη ρεσεψιόν πως ήμασταν στο γκραν πρι. «Τι τραγική μέρα,» λέει. Κάνει μία μικρή παύση και -δεν θα το ξεχάσω ποτέ αυτό- κάνει τον σταυρό του και λέει “è morto”.«Είναι νεκρός;» φωνάζουμε, δεν έχουμε ιδέα. Τρέχουμε στο δωμάτιό μας, βάζουμε Eurosport και βλέπουμε τα πάντα στην τηλεόραση. Είναι απίστευτο, πραγματικά, πως τότε που δεν υπήρχε το ίντερνετ δεν είχες ιδέα τι συνέβαινε στον κόσμο. Είμαστε απλά σε κατάσταση σοκ. Μένουμε πάνω, βλέπουμε τηλεόραση, και δεν μπορούμε να πιστέψουμε πως ήμασταν εκεί, πως ο Senna είχε πεθάνει και δεν το ξέραμε καν.»Ο απρόσμενος θάνατος ενός παγκόσμιου αθλητικού ειδώλου, είναι λογικό να έχει κατακλείσει όλα τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Άλλο, όμως, είναι αυτό που κινεί την περιέργεια της Claire: «Εκείνη την εποχή ο ιταλικός τύπος δεν είχε ενδοιασμούς ως προς τη δημοσιοποίηση πραγματικά τρομακτικών φωτογραφιών. Υπάρχουν παντού εικόνες από το ματωμένο κράνος του Senna. Σε κάθε πρωτοσέλιδο, κάθε εφημερίδας. Είναι ευτελές!
Παρά το γεγονός πως η Claire παραδέχτηκε ότι ή πρώτη της εμπειρία από γκραν πρι ήταν «απαίσια», το ενδιαφέρον της για τον μηχανοκίνητο αθλητισμό δεν επηρεάστηκε. Ανά τα χρόνια έχει παρακολουθήσει το ισπανικό γκραν πρι, στη Βαρκελώνη, αλλά και αυτό του Μονακό.Οι τεράστιες βελτιώσεις στα επίπεδα ασφαλείας των σιρκουί, των μονοθεσίων, του εξοπλισμού των οδηγών και ούτω καθεξής, έχουν μειώσει ραγδαία τον αριθμό των σοβαρών ατυχημάτων κατά τη διάρκεια των αγωνιστικών Σαββατοκύριακων. Τα δυστυχήματα ωστόσο, τόσο του Jules Bianchi, όσο και του Anthoine Hubert, την τελευταία δεκαετία, υπενθύμισαν σε όλους τους κινδύνους του αθλήματος.
Παρόλα αυτά, η Claire πιστεύει πως οποιοσδήποτε έχει σκεφτεί να παρακολουθήσει για πρώτη φορά ένα γκραν πρι, πρέπει απλά να το κάνει!
«Θεέ μου, εννοείται! Είναι απλά ένα θέαμα!
Παρότι οι ημέρες που παρακολουθούσε αγώνες από κοντά έχουν περάσει, η Claire λέει πως δεν θα ξεχάσει ποτέ την εμπειρία που έζησε στην Ίμολά το 1994.«Νομίζω, γενικά μιλώντας, πως ήταν φανταστικό το ότι πήγα εκεί, ακόμη κι αν αποδείχθηκε μια απίστευτη τραγωδία,» είπε. «Είμαι χαρούμενη που ήμουν εκεί»
